Το αξιακό σύστημα αποτελεί την πυξίδα των σκέψεων και των δράσεων μας. Αυτό είναι το κεντρικό νόημα στο βιβλίο “Το καλοκαίρι δεν πέρασε”, της πολυτάλαντης Κωνσταντίνας Κούτσιου, από τις «εκδόσεις Δρόμων». Το διαβάσαμε και είναι συναρπαστικό, ανθρωποκεντρικό με 12 διηγήματα βγαλμένα μέσα από τη ψυχή της. Η υποκριτική και η λογοτεχνική της πένα είναι τα πιο δυνατά της σημεία ώστε να εκφράσει το μήνυμά της στο αναγνωστικό κοινό και μαζί με αυτό να μεταδώσει τη λάμψη της. Είναι ηθοποιός με μακρά πορεία στο χώρο, η ματιά μας τη ξεχωρίζει σαν γυρίζουμε το κουμπί στην tv στο «Έρωτας φυγάς» στο OPEN, τη θυμόμαστε και από τη «Λάμψη», καθώς και σε ρόλους του θεάτρου δίπλα σε μεγάλους πρωταγωνιστές. Θα έλεγε κανείς ότι δεν της λείπει τίποτα, απλή και συνετή όπως την χαρακτηρίζει η προσωπικότητά της, μας μίλησε για εκείνη, για την ίδια τη ζωή και το κυνήγι των άπιαστων ονείρων…
Συνέντευξη στη Μαρία Άνθη
Κα Κούτσιου, γράψατε αυτό το υπέροχο βιβλίο 192 σελίδων «Το Καλοκαίρι δεν πέρασε», πώς προέκυψε αυτός ο τίτλος στο βιβλίο σας, και ποια δεδομένη στιγμή ήλθε ο oίστρος της συγγραφής του, δεδομένου ότι είσθε ηθοποιός και εκπαιδευτικός στο αντικείμενό σας; Υποστήριξε κατά κάποιο τρόπο αυτή η ιδιότητα της υποκριτικής τη λογοτεχνική σας γραφή;
Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια. Είναι ενθαρρυντικό για έναν συγγραφέα να νιώθει πως απ΄ το πρώτο του κιόλας βιβλίο «μίλησε» με το μυαλό και την καρδιά τού αναγνώστη. Ο τίτλος ήταν ιδέα του εκδότη μου, κυρίου Ζώη Μπενάρδου ,από τις εκδόσεις ΔΡΟΜΩΝ και είναι ο τίτλος ενός απ΄ τα διηγήματα που συμπεριλαμβάνονται στη συλλογή.
Ο αρχικός ήταν: «Από τα μέρη της βελανιδιάς» επειδή όλοι οι ήρωες κατάγονται από την περιοχή της Δυτ. Μακεδονίας και η βελανιδιά ,ως γνωστόν, αποτελεί σήμα κατατεθέν τής χλωρίδας του τόπου αυτού, με ό,τι συμβολισμό έχει ως δέντρο.
Πείστηκα ,όμως, για την αλλαγή τού τίτλου, επειδή όλοι οι ήρωες μου δεν συμβιβάζονται με την ως τώρα ζωή τους και θέλουν να αρπάξουν μια δεύτερη ευκαιρία για να την ξαναρχίσουν, με καλύτερους όρους, πιστεύοντας πως «Το καλοκαίρι τους δεν πέρασε». Σαν η ροή του χρόνου, δηλαδή, να μπορούσε να αντιστραφεί δίνοντάς τους την δυνατότητα να κάνουν διορθωτικές κινήσεις στη ζωή τους.
Το ξεκίνημα της συγγραφής τού βιβλίου έγινε κατά την διάρκεια της καραντίνας. Χρόνια πριν, έλεγα μέσα μου πως κάποια στιγμή θα «γράψω». Μα ποτέ δεν ερχόταν αυτή η στιγμή, γιατί όπως λέει και ο πρώτος ήρωάς μου, ταξιτζής στο επάγγελμα, στο διήγημα, «Η συμβουλή», «Το κυνήγι του μεροκάματου τον είχε χειροπόδαρα δεμένο απ΄τον λεβιέ».
Ναι, τόσα χρόνια επαγγελματικές και άλλες υποχρεώσεις, που η βεντάλια τους άνοιγε απ΄το θέατρο, την τηλεόραση, τη διδασκαλία σε σχολεία και σχολές, αλλά και την οικογένεια, με είχαν ξεστρατίσει απ΄το όνειρο της συγγραφής.
Η ενασχόλησή μου με την υποκριτική, είτε ως ηθοποιός είτε ως δασκάλα υποκριτικής, ασφαλώς επηρέασε και υποστήριξε τον τρόπο γραφής μου, κυρίως, ως προς τον ρυθμό τού λόγου, την αμεσότητα, την απλότητα, αλλά και την οικονομία και την αισθητική του. Δεν θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά. Είναι κάτι που επισημάνθηκε, εξάλλου, από πολλούς αναγνώστες του βιβλίου.
Κα Κούτσιου πώς βιώσατε τη Καραντίνα;
Τι να πω; Ότι η σωματική ακινησία τής καραντίνας, με κινητοποίησε εσωτερικά ώστε να στρωθώ επιτέλους να γράψω; Μπορεί… Κάπου είχα διαβάσει τη φράση πως «Όποιος ζει έντονα, δεν διηγείται». Προφανώς έχει κάποια βάση.
Οι ήρωές σας, μας μιλούν για την πάλη της καθημερινότητας μέσα στη ζωή σε διαφορετικές όμως ιστορίες. Θεωρείτε ότι η ζωή χρωστάει σε όλους και μας επιφυλάσσει μια καλύτερη διαδρομή; Εννοώ αυτό το κυνήγι των άπιαστων ονείρων
Οι ήρωές μου , μέσα απ΄την καθημερινότητά τους, ελπίζουν στην γενναιοδωρία τής ζωής να τούς συγχωρήσει, κατά κάποιο τρόπο, αστοχίες, λάθη και παραβλέψεις, γι΄αυτό και κάνουν μια προσπάθεια να αξιοποιήσουν το αναπάντεχο, όντας πλέον πιο σοφοί.
Η ορμή, η αφέλεια και ο εγωισμός τής νιότης δεν είναι ,δυστυχώς, πάντοτε ο καλύτερος σύμμαχος σε μια διαδρομή ζωής που να οδηγεί στην ευτυχία. Πιστεύω πως οι περισσότεροι άνθρωποι επιζητούν να τους δοθεί αυτή η πολυτέλεια του «δεύτερου χρόνου», για να εκπληρώσουν επιθυμίες και όνειρα που δεν βρήκαν το δρόμο τους, και νιώθουν πως η ζωή τούς χρωστά κάτι παραπάνω…
Γιατί γράψατε διηγήματα κυρίως ανθρώπων που κατάγονται από τη Μακεδονία αλλά ζουν στην πρωτεύουσα, αυτό έχει κάποια σχέση με το μήνυμα που θέλετε να βγει προς τα έξω; Και γιατί διηγήματα και όχι μια Νουβέλα;
Καταρχάς ήθελα να αναδείξω τις πολιτισμικές καταβολές των ανθρώπων που κατάγονται απ΄αυτήν την περιοχή, μιας και εγώ κατάγομαι από κει , αλλά και επειδή πιστεύω βαθιά πως όλους μας, όποια και να΄ναι η καταγωγή μας, μας ορίζει ένα σύστημα αξιών που είναι βαθιά σημαδεμένο απ΄τις πρώτες εικόνες, τα ακούσματα και τις εμπειρίες μας.
Το αξιακό αυτό σύστημα αποτελεί την πυξίδα των σκέψεων και των δράσεων μας και μας οδηγεί σε φανερό μα και σε υποσυνείδητο επίπεδο. Μας οδηγεί ακόμα κι όταν νομίζουμε πως το έχουμε απεκδυθεί ζώντας προσαρμοσμένοι, με όποιο κόστος, στη μεγάλη χοάνη τής πρωτεύουσας.
Τώρα, γιατί διήγημα και όχι νουβέλα; Η απάντηση έχει να κάνει με την οικονομία τού λόγου που ανέφερα πιο πάνω, και είναι αυτή που μ΄ ενδιέφερε ως τώρα. Να πω ,δηλαδή, ό,τι έχω να πω, με λόγο μεστό που δεν κουράζει, δίνοντας βάση ,κυρίως, στο κεντρικό θέμα και την τέχνη του λόγου.
Προσφέρω ,νομίζω, έτσι την δυνατότητα στον σύγχρονο αναγνώστη που κατακλύζεται απ΄την γρήγορη εικόνα, τον κωδικοποιημένο λόγο και την υπερπληροφόρηση , να συμπληρώσει τις υπόλοιπες «λεπτομέρειες» με την δημιουργική του φαντασία. Και γιατί ,μάλλον, επηρεασμένη απ΄τους μεγάλους διηγηματογράφους, θεωρώ ότι είναι πιο εύκολο να μοιραστείς με τον αναγνώστη, στοχευμένα, μικρά και μεγάλα μηνύματα μέσα απ΄ την οικονομία τού διηγήματος.
Σε μια από τις ιστορίες σας, εμφανίζεται ο χαρακτήρας του δυναμικού άνδρα και ταυτόχρονα του ωραίου, ο οποίος ήδη είχε καταφέρει πολλά ξεκινώντας από το μηδέν, αλλά γράφετε κάπου ότι η καταγωγή του τον βαραίνει. Το να πεις ότι είμαι αυτός, ή εκείνη και είμαι από εκείνο το μέρος, αυτομάτως τι σηματοδοτεί;
Νομίζω, πως σηματοδοτεί το γεγονός πως η καταγωγή μας, είτε ως πολιτισμικό dna είτε ως σημείο αναφοράς, θέλουμε δεν θέλουμε, βαραίνει πάντα πάνω μας, ωθώντας ή αποτρέποντάς μας από συγκεκριμένες συμπεριφορές.
Για να το κάνω πιο απλό, ένας άνθρωπος μιας ορισμένης βιωμένης κουλτούρας και μιας ορισμένης οικονομικοκοινωνικής τάξης αντιδρά, σε ερεθίσματα και προκλήσεις, εντελώς διαφορετικά από κάποιον άλλον.
Οι προσωπικότητες όλων μας είναι επηρεασμένες απ΄ τον χώρο, τον χρόνο και τον τρόπο που μεγαλώσαμε. Έτσι και ο «ωραίος και δυναμικός» της ιστορίας, που λέτε, δεν ξεφεύγει απ΄τις δήθεν «επιλογές» του, που είναι σημαδεμένες απ΄ τον τρόπο που έμαθε να ερμηνεύει τα πράγματα και τους ανθρώπους.
Τι σχεδιάζετε για το μέλλον όσον αφορά το βιβλίο, θα μπορούσε κανείς να σας δει να γράφετε Μυθιστόρημα, Νουβέλα ή κάποια έργα για το θέατρο, επειδή είσθε ηθοποιός βάζω μέσα και το θέατρο
Δεν σας κρύβω, πως αυτό το διάστημα εκτός απ΄ τα νέα μου διηγήματα , κάνω μια προσπάθεια να ολοκληρώσω και μια νουβέλα που αποτελεί για μένα μια άλλου είδους συγγραφική πρόκληση. Για μυθιστόρημα, προς το παρόν, δεν το νομίζω μιας και δεν έχω τον απαραίτητο χρόνο που απαιτεί για ένα τέτοιο εγχείρημα. Και επίσης, το να γράφω λέξεις πάνω στις λέξεις ,απλώς και μόνον για να γεμίσω άδειες σελίδες για μια ιστορία που θα μπορούσα να την εξιστορήσω πιο σύντομα, είναι κάτι που δεν το θέλω. Πάντα, προς το παρόν ,φυσικά.
Όσο για Θεατρικό έργο, δεν θα το τολμούσα, γιατί ειλικρινά δεν καταλαβαίνω προς τα πού ,ακριβώς, οδεύει πια η Τέχνη του Θεάτρου. Ποιοι είναι οι σύγχρονοι προβληματισμοί της ; Γενικά, νομίζω πως υπάρχει μια αμφισβήτηση και μια θολούρα όσον αφορά την θεματική και την φόρμα των σύγχρονων θεατρικών έργων.
Υπάρχει ένα άγχος γύρω απ΄το ποιο είναι το σημαντικό και ποιο το ασήμαντο. Κάποιοι, βέβαια, που μπορεί να το έχουν αντιληφθεί, είναι χρήσιμο να το καταθέσουν. Έχω δει τελευταία μερικές εξαιρετικές παραστάσεις πάνω σε σύγχρονα κείμενα, που κάτι προσπαθούν να πουν, αλλά οι πιο πολλές αναλώνονται σε χιλιοειπωμένα πράγματα. Καλό είναι, πάντως, να κάνει κανείς αυτό που του βγαίνει αβίαστα και δημιουργικά σε κάθε δεδομένη χρονική στιγμή.
«ΤΟ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΔΕΝ ΠΕΡΑΣΕ»
Το βιβλίο εκδόθηκε απ΄τις «εκδόσεις Δρόμων» τον Απρίλη του 2021 και η πρώτη παρουσίαση έγινε τον Ιούλη του 2022 στην Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών. Αποτελείται από δώδεκα διηγήματα σε 192 σελίδες. Οι πίνακες που κοσμούν το εξώφυλλο και οπισθόφυλλο είναι της εικαστικού και ποιήτριας Καίτης Κουμανίδου.
Ιστορίες ανθρώπων που κατάγονται, απ΄ την ευρύτερη περιοχή τής δυτικής Μακεδονίας, αλλά ζουν στην πρωτεύουσα. Συναντήσεις, επιθυμίες, όνειρα ή λάθος διαδρομές φέρνουν στη μνήμη των προσώπων αυτών, στιγμές απ΄ το παρελθόν τους. H δύναμη τής ιδιαίτερης καταγωγής τους , άλλοτε τους ορίζει σαν ανυπάκουη φωνή συνείδησης, άλλοτε τους αποτρέπει από πισωγυρίσματα, και άλλοτε τους εμπνέει να αλλάξουν ζωή. Ένας ξιπασμένος ταξιτζής, μια εκπαιδεύτρια σε δίλημμα, , ένας επιχειρηματίας που ελπίζει, ένας νεαρός που σπάει τα κλισέ του έρωτα, μια καθηγήτρια χωρίς παιδί, μια νοικοκυρά που βρίσκει την αγάπη, μια συνταξιούχος που ακόμα την ψάχνει, μια ηθοποιός που αγγίζει το όνειρο, ένα μοντέλο που ζει μες στην πλάνη, ένα αγόρι διαφορετικό απ΄ τα άλλα, είναι μερικοί απ΄ τους ήρωες των ιστοριών. Τα πρόσωπα οδηγούνται εντέλει μέσα από ερωτικούς ή άλλους απρόσμενους δρόμους, και μέσα από μια δύσκολη για τη χώρα συγκυρία, στην αποκάλυψη μιας αλήθειας.Της δικής τους.
Με συγχωρείται πρωθυπουργέ Το όνειρο του έρωτα και του θανάτου
Σύντομο βιογραφικό της Κωνσταντίνας Κούτσιου
- Γεννήθηκε στα Γρεβενά. Τελείωσε το σχολείο στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας.
- Είναι απόφοιτος του τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου πανεπιστημίου και αριστούχος της σχολής τού «Θεάτρου Τέχνης» Καρόλου Κουν.
- Έπαιξε για αρκετά χρόνια και συνεχίζει να παίζει στο Θέατρο και την τηλεόραση. Δίδαξε κοινωνιολογία στη μέση εκπαίδευση. Τώρα, διδάσκει, κυρίως, στην επαγγελματική κατάρτιση, θεατρικό παιχνίδι και υποκριτική σε ενήλικες.
- Το «ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ ΔΕΝ ΠΕΡΑΣΕ» των εκδόσεων ΔΡΟΜΩΝ είναι το πρώτο της βιβλίο. Έχει συμμετάσχει επίσης και σε συλλογικές εκδόσεις με διηγήματά της. Το διήγημά της με τίτλο «Φυσικώς κατάλληλον» έχει βραβευτεί απ΄την Π.Ε.Λ
- Είναι παντρεμένη και μητέρα δυο παιδιών.
